Akronim STCW pochodzi od “International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping”, czyli “Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Standardów Szkolenia i Pełnienia Wacht na Statkach Morskich”. Jest to międzynarodowa umowa zawarta w Londynie w 1978. Polska jest sygnatariuszem konwencji, czyli przyjęła na siebie obowiązek przestrzegania postanowień umowy na statkach pod polską banderą.
Istnieją dwa rodzaje szkoleń STCW:
- dla marynarzy na jednostkach konwencyjnych
- dla żeglarzy na jachtach komercyjnych
Kurs STCW obejmuje cztery szkolenia podstawowe:
- indywidualne techniki ratunkowe
- przeciwpożarowy
- elementarne zasady udzielania pierwszej pomocy
- bezpieczeństwo własne i odpowiedzialność wspólna
Na statku konwencyjnym świadectwo STCW muszą posiadać wszyscy członkowie załogi, od kapitana aż po kucharza włącznie. Statek konwencyjny, to:
- statek handlowy o pojemności powyżej 300 GRT
- statek pasażerski, który jest przystosowany do przewozu 12 pasażerów lub więcej i uprawia żeglugę międzynarodową
Kurs STCW mogą prowadzić tylko ośrodki autoryzowane przez administrację morską, a świadectwa na podstawie przeprowadzonego egzaminu wystawia Urząd Morski. Program szkolenia zgodny jest z postanowieniami Konwencji oraz przepisami krajowymi. Kurs STCW dla żeglarzy pływających na jachtach komercyjnych został wprowadzony na mocy Rozporządzenia Ministra
Najczęściej zadawane pytania dotyczące STCW
Czym różni się kurs dla żeglarzy od szkolenia dla marynarzy?
W polskim żeglarstwie morskim wprowadzono w 2018 roku na mocy Rozporządzenia Ministra system państwowych stopni żeglarskich dla zawodowych żeglarzy, a następnie specjalne przeszkolenie z zakresu bezpieczeństwa w tym zakresie, czyli kurs STCW dla żeglarzy morskich. Program szkolenia określa wspomniane Rozporządzenie, a kursy mogą prowadzić tylko autoryzowane ośrodki szkoleniowe. Po egzaminie stosowny certyfikat wystawia Urząd Morski. Tak więc świadectwo STCW dla żeglarzy jest takim samym dokumentem o charakterze międzynarodowym, jak analogiczne szkolenie dla zawodowych marynarzy.
Jak wygląda kurs STCW dla żeglarzy?
Szkolenie to dostosowane jest do potrzeb żeglarzy i realiów żeglarstwa morskiego. W programie szkolenia nie ma więc skoków do wody w pasie ratunkowym z dużej wysokości, ani przebijania się przez zadymiony tunel w masce przeciwgazowej. Szkolenie obejmuje za to szereg zagadnień stanowiących o bezpieczeństwie:
- otwieranie, odwracanie i wchodzenie do tratwy ratunkowej
- zasady przetrwania rozbitków na tratwie
- gaszenie pożarów na jachcie
- użycie pirotechnicznych środków wzywania pomocy
- zasady współpracy ze śmigłowcem ratowniczym
- postępowanie po wejściu na mieliznę
- holowanie ratownicze
- ewakuacja załogi jachtu w trudnych warunkach
Ważnym uzupełnieniem zajęć praktycznych sa zajęcia teoretyczne, podczas których omawiane są najczęściej popełniane przez żeglarzy błędy na przykładzie wybranych wypadków jachtowych.
Gdzie odbywają się kursy STCW dla żeglarzy?
Szkolenia z zakresu podstaw bezpieczeństwa (Basic safety) mogą prowadzić tylko certyfikowane ośrodki. Wszystkie znajdują się na Wybrzeżu (Szczecin, Gdynia, Kołobrzeg). Kurs nie może więc odbyć się w innym miejscu, czyli na przykład w Warszawie.
Kto prowadzi szkolenie? Kadrę certyfikowanych ośrodków szkoleniowych tworzą zawodowi marynarze i żeglarze o dużym stażu pływania. Wszyscy posiadają odpowiednie świadectwa administracji morskiej.
Kto wystawia certyfikat Przeszkolenia z zakresu bezpieczeństwa dla żeglarzy na jachtach komercyjnych? Świadectwo STCW dla żeglarzy wystawia Urząd Morski na podstawie przeprowadzonego egzaminu. Koszt wydania dokumentu wynosi aktualnie 20 zł. Świadectwo to jest dokumentem uznawanym w kraju i zagranica zgodnie z wymogami wspomnianej Konwencji.
Dla kogo przeznaczone są kursy?
Szkolenia na świadectwo STCW przeznaczone są dla:
- zawodowych żeglarzy, kapitanów i oficerów jachtów komercyjnych
- oficerów i kapitanów dużych żaglowców (np. STS Pogoria, Fryderyk Chopin, Kapitan Borchardt, Zawisza Czarny)
- wszystkich żeglarzy morskich
W świetle prawa polskiego morskie jachty komercyjne podlegają rejestracji w Urzędzie Morskim, który po przeprowadzeniu stosownej inspekcji wystawia Kartę Bezpieczeństwa. W dokumencie tym podawana jest liczba członków załogi, którzy powinni legitymować się świadectwem STCW. W większości przypadków są to minimum dwie osoby.
Tak więc, jeżeli zamierzasz:
- pływać jako skipper na jachcie komercyjnym
- pełnić funkcję oficera wachtowego na żaglowcu
to powinieneś wziąć udział w szkoleniu i zdobyć certyfikat.
Samo szkolenie z zakresu bezpieczeństwa na jachcie morskim:
- podnosi kompetencje żeglarza
- zwiększa bezpieczeństwo kursanta, jachtu i całej załogi
Dlatego warto zapisać się na kurs i zdobyć bezcenne na morzu umiejętności!
Jak długo trwa kurs?
Kurs STCW dla zawodowych marynarzy ma bardziej rozbudowany program szkolenia i trwa zwykle pięć dni. Wersja dla żeglarzy zajmuje trzy dni. Z reguły zajęcia rozpoczynają się w piątek po południu i kończą w niedzielę o tej samej porze.
Czy STCW dla żeglarzy uznawane jest poza Polską?
Tak, oczywiście. Jest to dokument wydany w oparciu o Konwencję i honorowany jest na całym świecie.
Czy certyfikat ważny jest bezterminowo?
Niestety nie. Przepisy wymagają dodatkowych szkoleń na odnowienie ważności co pięć lat.
Jaki jest koszt szkolenia i uzyskania certyfikatu?
Aktualnie cena Przeszkolenia z zakresu bezpieczeństwa na jachtach komercyjnych wynosi 1350 zł. Wystawienie certyfikatu przez Urząd Morski to koszt 20 zł.
